نمایش خانگی/احمد رنجبر: از شنبه هفته گذشته پخش سريال جديد شبكه دو يعني «آرام مي گيريم» از محصولات ارگان ارزشی انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس شروع شد. اين سريال پروسه اي طولاني پشت سر گذاشت تا به آنتن رسيد؛ چيزي نزديك به سه سال. توليد سريال چند بار متوقف شد و با تغيير برخي بازيگران دوباره به جريان افتاد كه در بخشي از اين گزارش نقبي به افت و خيز توليدش خواهيم زد.
به گزارش نمایش خانگی و به نقل از «هفت صبح» سریال «آرام مي گيريم» كيفيت مطلوب ندارد و نتوانسته از كليشه ها استفاده اي بهينه كند. نتيجه آن كه شعار بر درام غلبه كرده است و بر اساس نشانه ها مي توان به غليظ تر شدن شعارها پي برد. محور اصلي گزارش امروز، آناليز كيفي «آرام مي گيريم» نيست و آن را به وقتي ديگر موكول مي كنيم. روي نوشته بازخواني كارنامه و عيار اركان اصلي سازنده سريال است.
كارنامه متوسط كارگردان
روح الله سهرابی براي عامه مخاطبان نامي آشنا نيست. او تا به امروز يك فيلم سينمايي ساخته و مدت هاست مسوليت قائمي مقام انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس را برعهده دارد. فيلم «خاكستر و برف» نام دارد كه در جشنواره سي و يكم فيلم فجر رونمايي شد اما توفيقي بدست نياورد. فيلم سال پيش در گروه هنر و تجربه به نمايش درآمد ولي مخاطبان از آن استقبال نكردند و منتقدان هم روي خوش به فيلم نشان ندادند. «خاكستر و برف» مضموني ارزشمند دارد و مشكل اصلي اش به پرداخت قصه برمي گردد كه باعث شده فيلم در محدوده يك ايده باقي بماند. جانب انصاف را رها نكنيم كه «خاكستر و برف» لحظات قابل تحسين دارد اما در مجموع اثري قابل ارجاع در كارنامه سهرابي نيست. «آرام می‌گیریم» دومين تلاش سهرابي در عرصه كارگرداني است.
يك شائبه
«آرام مي گيريم» محصول مشترک انجمن سینماى انقلاب و دفاع مقدس و گروه فیلم و سریال شبکه دو سیما است. اين سريال زماني كليد خورد كه محمد رضا شرف الدين مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس بود. (حدود دو سال پيش) همزمان تماس گرفتيم تا يك شائبه را با او مطرح كنيم: قائم مقام انجمن سينماي انقلاب و دفاع مقدس مي تواند با بودجه اين نهاد سريال سازي كند؟ شرف الدين در سفر بود و پاسخگويي را به زماني ديگر موكول كرد. خود سهرابي هم قول داد كه در وقت مقتضي در اين باره توضيح مي دهد (در خلال مصاحبه اي كه درباره سريال با او خواهيم داشت اين موضوع يكي از سرفصل ها خواهد بود). رفتن شرف الدين و آمدن محمدحسین نیرومند بجاي او، خللي در تصميمي كه انجمن براي كارگرداني قائم مقام گرفته بود ايجاد نكرد. «آرام مي گيريم» به دلايلي كه اشاره خواهيم كرد مدتي متوقف بود و مدير عامل جديد مي توانست جلوي توليد را بگيرد كه عملا مشكلي با كارگرداني سهرابي نداشته است.
سلطان تهيه فيلم هاي شونه تخم مرغي
تهيه كننده سريال «آرام مي گيريم» فرهاد گلي است. در دوران اوج رونق فيلم هاي موسوم به شونه تخم مرغي نام جناب گلي روي خيلي از اين فيلم ها ديده مي شد. اگر خاطراتان باشد، اواخر دهه نود به يك باره سر و كله تله فيلم هاي زيادي در سوپرماركت ها پيدا شد؛ آثاري كه به خاطر كيفيت پايين برچسب «نازل» خوردند و و اعتراض هاي فراواني به همراه داشتند. فرهاد گلي در آن زمان تهيه چندين فيلم از اين نوع توليدات شبكه نمايش خانگي را بر عهده داشت. برخي از آن ها كه توانسيتم از طريق منابع مطمئن به اسم شان دست پيدا كنيم اين ها هستند: «كادوی در بدر» ، «دامادی به نام صفر» ، «کلاه گیس» و «تایماز موتوری». اگر احيانا گذرتان به اين فيلم ها خورده باشد مي دانيد كه چه كيفيتي دارند. كارنامه گلي در سينما كمي بهتر است و برغم فيلم هاي ضعيفي كه تهيه كرده برچسب شونه تخم مرغي روي توليداتش نيست. فيلم هاي«صحنه جرم ورود ممنوع» ابراهیم شیبانی، «بازگشت به آینده» علی عبدالعلی‌زاده،« ستایش» محمدرضا رحمانی و «خاكستر و برف» روح الله سهرابي در كارنامه اين تهيه كننده ديده مي شوند. هيچ كدام از فيلم ها مورد توجه منتقدان و سخت پسندان سينما واقع نشده اند و از آن طرف در گيشه شكست خورده اند. گلي يك سريال هم براي جواد رضويان تهيه كرده است با نام «کسی خوابه؟» كه نوروز 90 روي آنتن رفت. این سریال درست زمانی پخش شد که خیلی ها از سریال های تلخ تلویزیون انتقاد جدی داشتند؛ با این حال سريال نتوانست جای خود را باز کند و حتی ساخت فاز دوم آن به طور کلی منتفی شد.
كارنامه متوسط آقاي فيلمنامه نويس
در ميان عوامل اصلي سريال فريدون فرهودي، فيلمنامه نويس سريال كارنامه قابل دفاعي دارد. در كارنامه او فيلم هاي خوب «ساحره» و «دختري با كفش هاي كتاني » فيلم هاي ضعيف «كلاهي براي باران» و «پاپيتال» ديده مي شود. فيلمنامه سريال «دردسر والدين» و كارگرداني سري سوم «آينه» جزو كارهاي خوب اوست. فريدون فرهودي سريال «آرام مي گيريم» را با همكاري فروغ فروهیده نوشته است كه تا اين جا اثري گل درشت بوده.
ديگر عوامل شونه تخم مرغي
در ادامه بررسي كارنامه عوامل سازنده «آرام مي گيريم» به دو نام مي رسيم: محمد رضا فاضلي(مشاور کارگردان و بازیگردان) و رضا درزگري (طراح صحنه و لباس). اولي دو تله فيلم «آخرين مجرد» را ساخته كه در رده فيلم هاي شونه تخم مرغي قرار مي گيرد و «جاسوس بازی» را كه از تله هاي متوسط تلويزيون است. درزگري هم يك تله فيلم با نام «قبر مشترک» كارگرداني كرده است و حمید لولایی و مریم امیرجلالی بازيگران اصلي اش هستند. اين فيلم هم يك كمدي شونه تخم مرغي است .
تدوينگري از سينماي بدنه
تدوين سريال «آرام مي گيريم» بر عهده آرش معیریان و نوید توحیدی است. عمده ساخته هاي معيريان در سينما متعلق به سينمايي بدنه است:كما، شارلاتان، چپ دست، شير و عسل،داماد خجالتي،كالسكه، شانس، عشق ، تصادف و آس و پاس. اين فيلم ها از سوي منتقدان سخت پسند و نيز رسانه هاي ارزشي هميشه مورد حمله بوده اند. در اين ميان معيريان دو فيلم جدي احضار شدگان و آن كه دريا مي رود را هم در كارنامه اش دارد. او سريال هاي پيدا و پنهان ،سايه روشن و جلال الدين را هم ساخته كه البته توفيقي برايش به همراه نداشته اند. مي دانيم كه مضمون يك سريال ربطي به تدوينگر ندارد و غرض از اشاره به كارنامه جناب معيريان فقط مروري كلي بود كه قرابتي با تم «ارام مي گيريم» ندارد.
اين است سليقه آقاي مدير؟
فارغ از اين كه «آرام مي گيريم» توسط چه كساني ساخته شده نمي توان يك سوال را ناديده گرفت. محمد رضا جعفري جلوه بعد از پخش چند قسمت «همسايه» جلوي آن را گرفت و ادامه سريال از شبكه نسيم پخش شد. تصميم او ستودني است اما مديري با چنين سليقه سخت پسندي آيا از كيفيت «آرام مي گيريم» دفاع مي كند؟ اين سريال دو سال پيش كليدخورد اما دو ماه بعد متوقف شد. «سينماژورنال» آن زمان نوشت : «درباره این توقیف دلایل بسیاری ارائه شد؛ از کمبود بودجه موردنیاز برای کار گرفته تا کیفیت پایین فیلمنامه ای که سهرابی دستمایه کار کرده بود.» فرهاد گلی هم با تایید اصلاحات وارده به فیلمنامه گفته بود:« ما کار را با فیلمنامه ای شروع کردیم که مورد تایید تیم مدیریتی قبلی سازمان بود اما وقتی مدیران رسانه ملی عوض شدند شوراهای تصویب فیلمنامه ها هم تغییر پیدا کردند و به این ترتیب فیلمنامه «آرام می گیریم» نیز مجددا مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه اینکه مجبور شدیم فیلمنامه را بازنویسی کنیم.» همين مقدار كفايت مي كند كه بدانيم پايه فيلمنامه از ابتدا شل بوده و با تغيير متن و تعويض چند بازيگر مشكل حل نشده است.
